Blisko 200 projektów literackich otrzymało już wsparcie w ramach pięciu edycji Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO realizowanej przez KBF ze środków Gminy Miejskiej Kraków. Celem konkursu jest wspieranie i promocja wartościowych inicjatyw wydawniczych nawiązujących do literackiego charakteru Krakowa, jego pisarskiego dziedzictwa oraz najważniejszych postaci i zjawisk życia kulturalnego. Termin nadsyłania zgłoszeń upływa 31 marca 2025 roku. W tym roku wyjątkowo przewidziano dwa nabory.
To już szósta edycja Nagrody KMLU ustanowionej na mocy uchwały Rady Miasta Krakowa w 2020 roku. Nagrodzono już prawie 200 niezwykle wartościowych publikacji literackich. Grono nagradzanych z każdym rokiem rośnie, a teraz na twórców i twórczynie czekają aż dwa nabory do nagrody, co da szansę publikacjom wydanym nieco później zwiększy szansę na wyróżnienie tym, którzy do tej pory nie mieli okazji brać udziału w konkursie – mówi Paweł Szczepanik, Pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. Kultury. Książki, które wspiera Kraków Miasto Literatury UNESCO co roku zdobywają nagrody branżowe, a ich autorzy i autorki osiągają sukcesy w konkursach i plebiscytach. Kraków szczyci się tytułem miasta literatury, ale to nie tylko prestiż, ale przede wszystkim praca na rzecz literatury, jej promowania i pomagania tym, którzy swoją twórczością wzbogacają sektor wydawniczy.
Nagroda KMLU jest kolejnym – obok przyznawanych od 1994 roku Stypendiów Twórczych Miasta Krakowa oraz nagród literackich w dziedzinie poezji, prozy, debiutu czy książki dziecięcej – doskonale funkcjonującym narzędziem wsparcia dla lokalnego środowiska literackiego. Wyróżnienie ma za zadanie wspomagać inicjatyw wiążące się z literackim dziedzictwem miasta i współtworzące jego zróżnicowaną współczesność.
Dostrzegamy nie tylko pracę pisarzy i pisarek, ale wszystkich twórców związanych z literaturą: ilustratorów i ilustratorek, tłumaczy, osób odpowiedzialnych za redakcję. Produkt finalny w postaci gotowej książki to efekt pracy wielu osób i każdej należy się uznanie, a Nagrody KMLU dają nam możliwość docenienia wysiłku każdej z nich – tłumaczy Carolina Pietyra, dyrektorka KBF, operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO.
Dotychczasowi laureaci i laureatki reprezentowani byli zarówno przez duże wydawnictwa działające na rynku książki (m.in. wydawnictwo Znak, Wydawnictwo Czarne, Wydawnictwo Literackie), jak i przez oficyny niszowe (m.in. Wydawnictwo Ha!art, Wydawnictwo Nisza, Wydawnictwo Drzazgi, Wydawnictwo Officyna, Fundacja KONTENT, Wydawnictwo Wolno).
Wśród już nagrodzonych znalazły się projekty literackie m.in.: Alicji Zioło (“Krakowianki. Twarze polskiej herstorii”), Łukasza Barysa (“Małe pająki”), Jadwigi Maliny (“Przysłona”), Barbary Sadurskiej (“Rada smoków”, „Bajka. Bajeczka”), Agaty Puwalskiej (“Otwarte światy”), Moniki Śliwińskiej (“Książę. Biografia Tadeusza Boya Żeleńskiego”), Elżbiety Łapczyńskiej (“Mowa chleba”), Oskara Hedemanna (“Brutalizm” tłumaczenie), Marcina Oskara Czarnika („Misterium”), Jacka Dehnela i Piotra Tarczyńskiego („Śmierć na Wenecji”), Anny Goc („Głusza”), Katarzyny Kobylarczyk („Ciałko. Hiszpania kradnie swoje dzieci”), Małgorzaty Lebdy („Łaskawe”), Cezarego Łazarewicza („Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa”), Radka Raka („Agla. Alef”), czy Ishbel Szatrawskiej („Toń”). Pełna lista laureatów jest dostępna na stronie: www.miastoliteratury.pl.
Nagroda Krakowa Miasta Literatury UNESCO jest znakiem jakości – mówi Ishbel Szatrawskiej, laureatka nagrody w 2023 roku. Znalezienie się na liście nagrodzonych wśród tak wielu znakomitych twórców i twórczyń literatury jest dla początkującego pisarza niezwykłym wyróżnieniem. Nagroda w połączeniu z wieloma programami, rezydencjami i działalności w ramach sieci miast literatury UNESCO jest bezprecedensowym zjawiskiem na literackiej mapie Polski. Cieszy również, że nagroda przyznawana jest twórcom i twórczyniom różnych gatunków literackich.
O wysokim poziomie nagradzanych projektów świadczą sukcesy ich twórców i twórczyń – tylko w 2023 i 2024 roku otrzymali kilkadziesiąt nominacji, nagród i wyróżnień w najważniejszych konkursach literackich w Polsce. Wśród największych sukcesów należy wymienić chociażby: nominację do Paszportu Polityki dla Elżbiety Łapczyńskiej i Mateusza Pakuły, nominacje do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego dla Katarzyny Kobylarczyk i Małgorzata Nocuń, nominację do Nagrody Literackiej Gdynia dla Mateusza Górniaka, nominację do Nagrody Conrada i Wawrzyn. Literacką Nagrodę Warmii i Mazur za rok 2023 – Nagrodę Główną oraz Nagrodę Czytelników dla Ishbel Szatrawskiej.
Wśród 20 książek nominowanych do nagrody literackiej Nike znalazły się trzy książki twórców wyróżnionych Nagrodą KMLU: Ewy Lipskiej, Małgorzaty Lebdy i Cezarego Łazarewicza. W ostatnich latach książki autorów związanych z nagrodą i patronatem KMLU znalazły się też w finałach Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus, Nagrody Literackiej Gdynia i wielu innych.
Jak aplikować?
Nagroda KMLU ma charakter indywidualny i jest przyznawana pisarzom/pisarkom, ilustratorom/ilustratorkom, redaktorom/redaktorkom i tłumaczom/tłumaczkom uczestniczącym w powstaniu publikacji. O wyróżnienie mogą się również ubiegać wydawcy zgłaszający kandydatury wybranych twórców i twórczyń.
Wniosek powinien zawierać m.in. opis projektu wydawniczego, dotychczasowe dokonania kandydata w zakresie działalności literackiej czy recenzję planowanej publikacji. Jeden wniosek o przyznanie nagrody może dotyczyć wyłącznie jednego autora, niezależnie od tego, czy stworzony przez niego utwór jest dziełem samodzielnym czy współautorskim.
Oceny wniosków dokonywać będzie komisja w składzie: Paweł Szczepanik (Pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. Kultury), Anna Gulińska (sekretarzyni Komisji Konkursowej, Dział Literacki KBF), dr hab. Dorota Kozicka (Katedra Krytyki Współczesnej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego), Aleksandra Lipczak (przewodnicząca Komisji Konkursowej, Dział Literacki KBF), Marcelina Karcz (Dział Literacki KBF).
Termin nadsyłania zgłoszeń do szóstej edycji Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO upływa 31 marca 2025 roku. Aktualny nabór dotyczy książek, które zostaną opublikowane do 31 marca 2026. Ogłoszenie laureatów/laureatek nastąpi nie później niż 10 kwietnia 2025 roku. Kolejny tegoroczny nabór zostanie ogłoszony w drugiej połowie roku.
Nagrodzone projekty wydawnicze zostaną objęte szczególnymi działaniami, do których zalicza się m.in. promocję w mediach społecznościowych KMLU i organizację spotkań premierowych w księgarniach kameralnych lub Pałacu Potockich przy Rynku Głównym 20.
Szczegółowe informacje o dokumentacji wnioskowej koniecznej do wzięcia udziału w konkursie znajdują się w regulaminie Nagrody KMLU i na stronie miastoliteratury.pl.
Nagroda Krakowa Miasta Literatury UNESCO, ustanowiona w 2020 roku na mocy uchwały Rady Miasta Krakowa, jest odpowiedzią na współczesne wyzwania stojące przed branżą książkową. Wyróżnienie jest elementem Programu Patronackiego KMLU realizującego kluczowe założenia strategii Krakowa Miasta Literatury UNESCO oraz Programu Rozwoju Kultury w Krakowie do roku 2030.
Organizatorem konkursu o Nagrodę Krakowa Miasta Literatury UNESCO jest Gmina Miejska Kraków, a realizatorem KBF – instytucja kultury Miasta Krakowa i operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO (zgodnie z uchwałą nr XXXVII/972/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 11 marca 2020 roku).
Załączniki:
W razie pytań dotyczących postępowania konkursowego prosimy o kontakt z sekretarzynią nagrody Anną Gulińską, z zespołu Krakowa Miasta Literatury UNESCO: anna.gulinska@kbf.krakow.pl, tel. +48 789 359 521.
