Rok 2020 na zawsze zapisze się w historii Krakowskiego Salonu Sztuki. Po raz pierwszy zostaliśmy zmuszeni do zmiany formuły. To odpowiedź na aktualne potrzeby środowiska artystycznego. Dlatego tym razem zwracamy się do freelancerek i freelancerów, osób fizycznych pracujących w obszarze sztuk wizualnych oraz miejsc oddolnych i prywatnych, w których sztuka aktualna powstaje i jest pokazywana publiczności.
Zgłoszenia do Konkursu „Obraz Nędzy i Rozpaczy” można przesyłać do 5 września. W puli nagród znalazło się aż 100 tysięcy złotych. Konkurs jest częścią programu „Kultura Odporna” Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa. Jego organizatorami są Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe i Fundacja F.A.I.T.
Od dziś do 5 września można zgłaszać Dzieła w dwóch kategoriach: Osoba Roku i Miejsce Roku. Bardzo szeroka definicja utworu w rozumieniu prawa autorskiego otwiera dużą przestrzeń dla tego, co w ramach konkursu uznawane jest za „dzieło”. Do nadsyłania zgłoszeń w pierwszej kategorii zapraszamy więc w tym roku nie tylko artystów i artystki wizualne, ale również autorów i autorki tekstów o sztuce, a także kuratorów i kuratorki. Ważne by identyfikowali się oni z krakowskim środowiskiem artystycznym. Druga kategoria obejmuje podmioty posiadające osobowość prawną (np. fundacje, stowarzyszenia, galerie prywatne), których podstawowym obszarem działalności jest sztuka wizualna oraz które mają siedzibę albo dominującą działalność prowadzą w Krakowie. Określenie „miejsce” nie musi odnosić się do lokalu, w którym realizowana jest działalność.
– W idealnym świecie nie byłoby konkursów. Być może zdarzałyby się czasem jakieś pandemie, ale konkursy na pewno nie. Systemy konkursowe od lat wywołują ogromny sprzeciw środowiska sztuk wizualnych. Ale w jaki sposób przekazać środki finansowe, tak potrzebne w sytuacji kryzysu, artystkom, krytykom, kuratorkom i organizatorom oddolnego, pozainstytucjonalnego artystycznego życia tego miasta bez trybu konkursowego? Nie znaleźliśmy na to pytanie odpowiedzi, ale dzięki trudnościom jakie się pojawiły, postanowiliśmy przyjrzeć się przepisom i prawu, które reguluje życie artystyczne w naszym mieście i kraju – tłumaczy Magdalena Kownacka, dyrektorka programowa Krakowskiego Salonu Sztuki.
Stąd nieco przekorne tytułowe hasło konkursu: „Obraz nędzy i rozpaczy”. Interpretacja dowolna. Format pracy również. Organizatorzy nie chcą artystom nic narzucać. – Przez ostatnie dwa lata artystki i artyści tłumnie przybywali do Pałacu Sztuki w Krakowie i chętnie prezentowali swoje prace w ramach wystawy. W tym roku za pomocą konkursu, chcielibyśmy wspomóc ich działalność i podziękować za to, że tworzą w naszym mieście, że to ono pobudza ich artystyczną wenę – zapewnia Izabela Helbin, dyrektor Krakowskiego Biura Festiwalowego, współorganizatora Krakowskiego Salonu Sztuki.
Wybór Beneficjentów konkursu i ocenę Dzieł oddajemy w tym roku w ręce specjalnie powołanej Komisji ds. Zapobiegania Nędzy i Rozpaczy. Komisja jest zespołem ekspertów, a w jej skład wejdą artyści rożnych generacji, krytycy, kuratorzy i galerzyści reprezentujący szerokie spektrum środowiska sztuk wizualnych związanych z Krakowem.
– Co roku około 500 artystów i artystek zgłaszało propozycje prac na wystawę, darząc nas zaufaniem i wierząc, że potrafimy wyjść poza środowiskowe, pokoleniowe czy ideowe podziały. W tym roku odwdzięczamy się w nietypowy sposób. Dlatego chcemy, by Komisja poza wyborem prac konkursowych stała się jednym z głosów i reprezentacją środowiska artystycznego w pracach nad stworzeniem długofalowej strategii dla polityki kulturalnej miasta w dziedzinie sztuk wizualnych – zapewnia Jacek Majchrowski, prezydent Miasta Krakowa.
Bez wątpienia 2020 rok przejdzie do historii jako czas wyjątkowy. Niektórzy będą go wspominać jako okres lęku, izolacji, stresu, moment utraty pracy i dochodów. Są tacy, dla których czas pandemii był okazją do wyciszenia się, skupienia i refleksji nad podstawowymi wartościami i celami. Niezależnie od tego, czy przeżywamy właśnie najlepszy, czy najgorszy moment naszego życia, jedno wydaje się dziś pewne – jest to czas zmiany. – Wierzymy, że otwartość i szacunek, jakimi darzyliśmy artystów i artystki uczestniczące w tym projekcie, pozwolą nam w 2020 roku przekształcić Salon w platformę wsparcia i pomocy dla najbardziej dotkniętych sytuacją pandemii reprezentantów krakowskiego środowiska artystycznego – dodaje Gaweł Kownacki, dyrektor artystyczny Krakowskiego Salonu Sztuki. Z przyjętą formułą koresponduje kreacja Krakowskiego Salonu Sztuki nawiązująca w tym roku do estetyki punkowych zinów oraz rewolucyjnej czy solidarnościowej „bibuły”. Przywołujemy estetykę poligrafii tworzonej chałupniczo, metodą „zrób to sam” – przy użyciu ksero, risografii, kolażu itp. Autorka Maria Strzelecka to artystka, twórczyni plakatów, filmów animowanych (m.in. teledysku do „Żony Piłkarza” Doroty Masłowskiej) oraz członkini zespołów punkowych, w tym Starzy Sida i Jezus Chytrus oi!.
Beneficjentów konkursu poznamy na przełomie września i października. Zamiast na wystawie ich dzieła zaprezentujemy tym razem wyjątkowo tylko w sieci – w mediach społecznościowych Krakowskiego Salonu Sztuki (Facebook i Instagram) oraz na stronie internetowej.
Krakowski Salon Sztuki 2020 powstaje we współpracy Miasta Krakowa, Krakowskiego Biura Festiwalowego – miejskiej instytucji kultury oraz Fundacji Artyści – Innowacja – Teoria (F.A.I.T.) – organizacji pozarządowej aktywnej na lokalnym polu sztuki od 15 lat. Ta współpraca pozwala przyglądać się krajobrazowi kultury Krakowa z różnych perspektyw.
Szczegółowe informacje, regulamin konkursu oraz formularz zgłoszeniowy dostępne są na stronie internetowej.
* * *
Krakowski Salon Sztuki – historia
Pomysł organizacji salonu artystycznego wyniknął z analizy kondycji krakowskiego środowiska artystycznego przeprowadzonej w ramach Widoku Publicznego. Zadaniem tego projektu, realizowanego wspólnie przez Krakowskie Biuro Festiwalowe i Galerię Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki w 2016 roku, było stworzenie nowego formatu prezentacji sztuki współczesnej na podstawie badań sceny artystycznej i wyzwań stojących przed twórcami żyjącymi i pracującymi w Krakowie. Krakowski Salon Sztuki stał się odpowiedzią na zdiagnozowane wówczas problemy. W ciągu dwóch lat swojego istnienia dał się poznać jako przestrzeń integracji i wymiany doświadczeń, przyjazne dla widzów wydarzenie zapewniające dużą widzialność wszystkim grupom twórców, niezależnie od ich wieku, przynależności do środowisk i grup artystycznych oraz preferowanych estetyk. W 2018 i 2019 roku wystawa Krakowskiego Salonu Sztuki miała charakter otwartego, bezpłatnego przeglądu, a jej uczestnikom przyznawane były nagrody. W 2018 roku w Pałacu Sztuki pokazaliśmy prace 116 uczestników i uczestniczek wybranych spośród 444 zgłaszających prace twórców. Rok później otrzymaliśmy zgłoszenia od 434 artystek, artystów i kolektywów, a 112 z nich zaprezentowało się na wystawie.
